Niemałe zamieszanie wywołała nowa ustawa, która w skuteczny sposób ogranicza możliwości dotyczące reklamy w branży medycyny estetycznej. Co to oznacza w praktyce ? Czy reklamy wyrobów medycznych będą całkowicie zakazane? Przy każdej zmianie nasuwa się wiele pytań, poniższym artykułem odpowiemy na kilka z nich.
Artykuł ten oparty jest na opublikowanej ustawie w z dnia 7 kwietnia 2022 r. o wyrobach medycznych. Treść będzie zawierała interpretacje rozdziału 12, w której to poszczególne artykuły ograniczają swobodę reklamy w internecie i nie tylko.
Definicja reklamy nie została jasno określona w nowej ustawie ale pojawiło się odniesienie do artykułu 7 rozporządzenia 2017/745 “Art. 54. 1. Reklama wyrobu może być prowadzona wyłącznie na zasadach określonych w niniejszym rozdziale oraz nie może naruszać zakazów, o których mowa w art. 7 rozporządzenia 2017/745 lub art. 7 rozporządzenia 2017/746.”
Treść art. 7 rozporządzenia 2017/745 brzmi następująco:
“Na etykietach, w instrukcjach używania, przy udostępnianiu, wprowadzaniu do używania i w reklamie wyrobów zakazane jest używanie tekstów, nazw, znaków towarowych, obrazów i symboli lub innych znaków, które mogą wprowadzić w błąd użytkownika lub pacjenta co do przewidzianego zastosowania, bezpieczeństwa i działania wyrobu poprzez:
a) przypisanie wyrobowi funkcji i właściwości, których wyrób nie posiada;
b) wywołanie fałszywego wrażenia co do leczenia lub diagnozy, funkcji lub właściwości, których wyrób nie posiada;
c) nie informowanie użytkownika lub pacjenta o prawdopodobnym ryzyku związanym z używaniem wyrobu zgodnie z jego przewidzianym zastosowaniem;
d) sugerowanie zastosowań wyrobu innych niż te, które zostały podane jako stanowiące część przewidzianego zastosowania, w odniesieniu do którego przeprowadzono ocenę zgodności.”
Interpretując powyższe możemy wnioskować, że ograniczenia w reklamie dotyczą zabiegów, sprzętów medycznych, systemów zabiegowych. Lista zabiegów związanych z możliwymi zagrożeniami i powikłaniami jest dość szeroka a zatem uwzględniając strategię reklamową warto pomyśleć o wypisaniu zagrożeń związanych z danym zabiegiem. Nie mniej ważną kwestią jest aby nie używać edytorów obrazów, filtrów, nakładek w celu polepszenia jakości zdjęcia tudzież korekty niedoskonałości ciała, bowiem może to wprowadzać w błąd.
Idąc dalej możemy przeczytać następujące stwierdzenia:
2. Reklama wyrobu kierowana do publicznej wiadomości nie może: (…)
1) wykorzystywać wizerunku osób wykonujących zawody medyczne lub podających się za takie osoby lub przedstawiać osób prezentujących wyrób w sposób sugerujący, że wykonują taki zawód;
2) zawierać bezpośredniego wezwania dzieci do nabycia reklamowanych wyrobów lub do nakłonienia rodziców lub innych osób dorosłych do kupienia im reklamowanych wyrobów;
3) dotyczyć wyrobów przeznaczonych do używania przez użytkowników innych niż laicy.
Podpunkty 1 i 2 powyższego punktu są dość jasno sprecyzowane. Domniemamy, że reklamy dotyczące wyrobów medycznych takich jak lek na grypę zmienią format ( zwłaszcza w telewizji gdzie osoby ubierającej kitel podawały się za lekarzy) Podpunkt 2 sugeruję natomiast usunięcie z materiałów reklamowych informacji wzywających do zakupu (promocja obowiązująca do końca miesiąca) Naszą uwagę przykuł podpunkt 3, który wymaga szerszego komentarza. Przede wszystkim odpowiedzmy na pytanie kim jest laik ? W myśli rozporządzenia 2017/745 „laik” oznacza osobę fizyczną, która nie ma formalnego wykształcenia w odpowiedniej dziedzinie ochrony zdrowia lub medycyny; Nowa ustawa nie przewiduje jakie kierunki studiów są uznawane w kategori ochrony zdrowia lub medycyny, w związku z tym regulacje te będą prawdopodobnie doprecyzowywane. Możemy wnioskować dzisiaj, że zabiegi iniekcyjne a także sprzęty medyczne typu HIFU lub lasery nie będą mogły być reklamowane w sposób dowolny (tak jak dotychczas) Na podstawie zapisu “do publicznej wiadomości” sądzimy, że ustawodawca miał na myśli szerokie grono ludzi niezwiązanych z branżą. Teoretycznie daje to furtkę do ograniczenia ilości osób odbierającej dane treści (tj. np Newsletter do którego określona grupa ludzi zapisuję się dobrowolnie, zamknięte grupy, lub webinaru)
Co w przypadku agencji marketingowych ?
W przypadku agencji marketingowych prowadzących profile w mediach społecznościowych ustawa daje możliwość aby taka współpraca była możliwa. Jest jasno wskazane, że na podstawie zgody pisemnej dany podmiot może obsługiwać firmę w zakresie publikacji treści. Mamy też informację o tym, kto poniesie odpowiedzialność za niezgodność z ustawą i nie jest to agencja/marketer tylko ten podmiot gospodarczy, który zleca publikacje treści. Warto wspomnieć też o influencer marketingu bowiem ten, jest kategorycznie zakazany. Ustawa mówi wprost, że nie możemy kierować do publicznej wiadomości opinii przez użytkowników wyrobów, jeżeli otrzymują z tego tytułu korzyści. Definicja reklamy nie została przybliżona a zatem możemy posługiwać się tą powszechnie przyjętą przez radę radiofonii i telewizji. W dalszej części ustawy możemy dowiedzieć się co reklamą nie jest. Nowe przepisy mówią, że reklamą nie jest katalog handlowy uwzględniający nazwę i dane techniczne lub cenę wyrobu. Podobnie sprawa ma się gdy na opakowaniu umieszczamy informację zgodne z rozporządzeniem 2017/746.
Nowe przepisy dotyczące reklamy sprzedaż i marketing
Na koniec ustawa zobowiązuje podmioty publikujące reklamy do przechowywania reklam (wzorów, miejsc publikowania) przez okres 2 lat od zakończenia roku kalendarzowego, w którym ta reklama była rozpowszechniana. Dodatkowo:
Art. 58. 1. Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się również do:
1) reklamy działalności gospodarczej lub zawodowej, w której wykorzystuje się wyrób do świadczenia usług – w zakresie, w jakim dotyczy ona usług świadczonych przy użyciu danego wyrobu, w tym usług wypożyczania, najmu lub użyczania wyrobów;
2) prezentowania wyrobów w czasie spotkań, których celem lub efektem jest zachęcanie do nabywania wyrobów, lub finansowania takich spotkań;
3) kierowania do publicznej wiadomości opinii przez użytkowników wyrobów, jeżeli otrzymują z tego tytułu korzyści;
4) odwiedzania osób wykonujących zawód medyczny w celu promocji wyrobów;
5) sponsorowania targów, wystaw, pokazów, prezentacji, konferencji, zjazdów i kongresów naukowych, w tym dla osób wykonujących zawód medyczny lub prowadzących obrót wyrobami;
6) prezentowania wyrobów w czasie wydarzeń, o których mowa w pkt 5;
7) przekazywania próbek w celu promocji wyrobów.
Tytułem zakończenia chcielibyśmy uspokoić branże beauty. Promowanie wyrobów medycznych a także reklamy produktów leczniczych czy usług medycyny estetycznej nie są zakazane. Celem powyższych regulacji jest ograniczenie niedozwolonej reklamy, co jednak nie jest równoznaczne z ogólnym zakazem informowania o działalności. Lekarze dalej mogę informować o tym jaki posiadają tytuł czy miejsce gdzie świadczą usługi.